Manifestolar çağı: Fütürizm

“Sanat şiddet, zulüm ve adaletsizlik dışında hiçbir şeydir.”

Birinci Dünya Savaşı öncesinin ruhunu yansıtan, modernliği, hızı, kadın düşmanlığı ve savaşı yücelten ve sadece kendi akımını değil kendisinden sonra gelen bütün sanat manifestolarının yolunu açmıştır fütürizm manifestosu. 1909 yılında Paris’in Le Figaro gazetesinde yayınlanır:

Müzeler: mezarlıklar!.. Birbirini tanımayan onca ölünün tekinsiz bir rasgelelikle gömüldüğü, birbirinin tıpatıp aynısı olan yerler. Herkesin, sonsuza kadar, tanımadığı ya da nefret ettiği insanlarla yan yana yattığı halka açık koğuşlar. Aynı müzenin içinde renk ve çizgi darbeleriyle birbirini katleden ressam ve heykeltıraşların karşılıklı zulmü.

Ölüleri ziyaret eder gibi, her yıl bir kez gidilir müzelere. Bunu kabul edebiliriz!.. Hatta yılda bir kez Mona Lisa’nın altına çiçek demetleri bile konuluyor, bunu da anlıyoruz!.. Ama acılarımızı, kırılgan cesaretimizi ve marazi huzursuzluğumuzu yüklenip, her gün müzelerde dolaşmaya gidelim, olacak iş değil bu… Yani durup dururken zehirlenmek mi istiyorsunuz?.. Çürüyüp gitmek mi istiyorsunuz?..

Eski bir tabloda ne bulunabilir ki –rüyasını bütünüyle ifade etme arzusunun önündeki aşılmaz engelleri yıkmaya çabalayan sanatçının gösterdiği zahmetli uğraştan başka?

Gerçekte sanatçılar için, her gün müzelere, kitaplıklara, akademilere (yitik çabaların bu mezarlıklarına, çarmıha gerilmiş düşlerin azap çektiği bu yerlere, yarım bırakılmış girişimlerin bu sicil dairelerine!) gidip gelmek, yetenekleri ve hırslı arzularıyla kendinden geçmiş bazı gençlerin anne babalarının gözetiminde gereğinden fazla kalmaları kadar zararlıdır.

Ölmeye yüz tutmuşlar, güçten kesilmiş olanlar ve tutsaklar… Gelecek bunlara yasak olduğuna göre, belki de yaralarına merhem olmuştur bu hayran olunacak geçmiş. Ama biz gençlere, biz dinç ve canlı fütüristlere uzak olsun geçmiş!