Skandal Yaratan Eser: Olympia

Edouard Manet’nin Olympia’sı (1865) döneminde tedirgin edici bir tablo olarak ele alınmıştır. Bu tedirginlik nedir peki? Uzanan çıplak gayet rahat bir şekilde izleyiciye bakmaktadır. Bir kolye ve dekoratif bir şekil veren ayakkabılarının varlığı dışında, üstünde bir şey taşımayan bu kadın neden bu kadar tedirgin edici durmuştur? Bir ırk meselesi olarak renklerin varlığı karşımıza çıkmaktadır. Siyah emekçiyi ve köleliği temsil ederken, beyaz serbest sınıfı temsil etmektedir. “modern sanatın temelini atan eser” olarak bilinen Olympia o dönemin izleyicilerini şoke etmiştir. Olympia Paris fahişeleri arasında yaygın bir takma isimdir. Olympia aşk, şehvet, arzu gibi kavramları temsil eden bakışlara sahipken keskin bir şekilde arkada varlığını koruyan köle ise bu kavramlardan tamamen uzaktır.

Dönemin eleştirmenlerinin Manet’nin Olympia’sı hakkında dönemin bakış açısını, insanını ve ideolojisini yansıtmak olduğunu ileri sürselerde Manet’nin ne düşündüğünü bilmek oldukça güçtür. Olympia’da fahişelik imgelerini kullanmaktan çok sıradan bir kadının bu imgelerden yoksun olarak portrelenmesi de insanların tepkisini çekmiş olabilir. Bir fahişenin hizmetçisinin olması ve resimde bulunan nesnelerin lüksü, Olympia’ya yüklenen bir mevki ya da sınıflandırma açısından da oldukça dikkat çekici olduğunu ortaya koymaktadır. Tamamen giyinik şekilde bulunan siyah kölenin varlığı insanları önce rahatsız etmeyebilir. Ancak bu kölenin önünde tamamen çıplak beyaz bir kadının varlığı rahatsız edici bir hal almış olabilir. 19. yüzyılın ikinci yarısında sömürücü ülkeleri ve sömürülen ülkeleri düşünürsek, Avrupa’da daha çok seks işçiliği yapan kadınların Uzak Doğu, Afrika kökenli olduğu ve siyahi olma özellikleri göz önüne alındığında, Avrupa’lı bir beyaz kadının tamamen çıplak şekilde resmedilmesi skandal etkisi yaratması belki de kaçınılmaz olmuştur. T.J. Clark’ın ileri sürdüğü gibi, Olympia skandal yaratmayı reddettiği için skandal yaratmıştı.