Feymag Logo

07/30/2015

Konstantinopolis-İstanbulun İlk Büyük Ayaklanması

Konstantinopolis / İstanbul’un İlk Büyük Ayaklanması

Konstantinopolis/İstanbul’un İlk Büyük Ayaklanması

                                                                                                                       

 

İmparator İustinianus ve imparatoriçe Theodora şüphesiz Bizans tarihinin en çok bilinen ve konuşulan kişileridir. Dönemin tarihçisi Prokopios’un Bizans’ın Gizli Tarihi kitabında bu iki şahıs hakkında oldukça ilginç bilgiler de karşımıza çıkmıştır. Soyluların “köylü ve fahişe” diye aşağıladığı bu iki figür Bizans tahtına birlikte çıktılar. Hiç gitmedikleri topraklara kiliseler, saraylar yaptılar. Kadına boşanma hakkının verilmesi ve kadınların miras hakkının olması yine bu ikili döneminde karşımıza çıkmıştır. Batı topraklarına San Vitale, doğu topraklarına ise Ayasofya gibi iki önemli yapı bıraktılar. Eduardo Galeano’nun Aynalar kitabında belirttiği gibi o dönem bu ikiliden nefret etmiş olan Ravenna’lılar, bugün onların yapmış olduğu bu yapıdan geçiniyorlar. 

532’de Bizans tarihinin en büyük ayaklanması olarak bilinen Nika İsyanı yine bu ikili döneminde karşımıza çıkar. Olaylar 10 Ocak 532’de hipodromun grupları “Maviler ve Yeşiller” arasındaki çekişmenin büyümesiyle patlak verdi. Olaylar kısa süre sonra hipodromun dışına taştı. Çıkan yangında Ayasofya, Ayairini Kiliseleri ve Zeuksipos Hamamı gibi önemli yapıların yanı sıra şehrin dörtte biri yandı. İsyancılar bu isyan sırasında “Zafer” anlamına gelen “Nika” diye bağırdıkları için, bu isyan Nika İsyanı olarak tarih sayfalarında yerini aldı.

Tarihçilere göre İustinianus’un yengiyi kabul edip kaçmak üzere iken, Theodora onu durdurmuş ve cesaretlendirmiştir. Bu olayın öykücü bir anlatımı da: Theodora’nın “tahttın güzel bir mezar olacağı ve erguvan renkli pelerinin iyi bir kefen olacağı” sözlerini söylediği düşünülmüştür. (Erguvan rengi Bizans imparatorluk rengi olarak bilinmektedir. İskerlet olarak bilinen bir deniz canlısından üretilen bu rengi sadece Bizans hükümdarlığı kullanmaktadır.) Bunun üzerine cesaretlenen İustinianus ordusunu toplamış ve meşhur komutanı Belisarius öncülüğünde isyanı bastırmıştır. Bu mücadele sırasında 30 bin kadar insanın hayatını kaybettiği bilinmektedir.

Bu olay İustinianus’a farklı bir kapı açmış ve yıkılan yapıların yerlerine yenileri yapılmıştır. Günümüzde hala ayakta duran Ayasofya’da bu yapılardan birisidir.

 

Editör : Fırat Şenol

 

Yorumlar