Paris’te Bir Fotoğrafçı: Man Ray

“Karşınıza çıkan bütün kapıları açın ve oradan özgürce yürüyün”

Dada akımına bağlı yapmış olduğu heykeller ve fotoğraflarıyla tanınmıştır. Sonra Sürrealistlerle birçok iş yapmış ve özellikle film yapımlarında yer almıştır. Amerika’da Duchamp ve Picabia ile tanışmış ve New York Dada akımını başlatmıştır.

Rayographie olarak adlandırdığı, yeni bir anlayışı fotoğrafın içine sokar. Kamera kullanmadan, kağıt üstüne nesneleri yerleştirir ve kağıdı ışığa tutarak nesnelerin görüntülerini elde eder. Bu tekniği bulduğu sırada Tristan Tzara evine gelir ve birlikte bu işe koyulurlar. Yaptıkları iş yeni bir buluştur. Aygıta gerek kalmadan fotoğraf elde etme. Bir yıl sonra Tristan Tzara tarafından önsözü yazılan “Harikulade Yerler” rayographie albümünü yayınlar Man Ray.

Paris’te filme yönelen sanatçı, “Deniz Yıldızı” ve “Des Şatosu’nun Esrarı” isimli filmlerde çalışır. Bu filmlerin özelliği ise soyut ve gerçeküstü nitelikler taşımasıdır. II. Dünya Savaşı’ndan sonra, “Baştanbaşa Lüksemburg” isimli filmi ortaya koymuştur. Çalışmaları sırasında siyah- beyaz röprodüksiyonları fark eder ve orijinali yok ederek sadece röprodüksiyonu bırakarak işler yapmaya devam eder. Birçok model arar, istediği modeli Paris’te bir kafede bulur. Dan Franck bu durumu şu şekilde anlatır:

Man Ray arkadaşlarıyla oturduğu kafede bir tartışma yaşanmaktadır. Siyah saçlı ve çok fazla makyajı olan bir kadın garsonla tartışmaktadır. İsmi Kiki olan bu kadın şapka takmamaktadır. Bu durumda garson ona servis yapmak istemez. Garson şapkasız olunca, karıştırılabileceğini söyler. -Neyle? Amerikalılar mı? Amerikalılar şapkasız da olsa girebilirler kafeye. “Benim söylemek istediğim bu değildi, diye kekeler karşısındaki. - Siz ne demek istiyordunuz? -Başınızda şapka olmayınca sizin şey … olduğunuzu sanabilirler. -Şey ne? -Fahişe! Kiki yerinden kalkar ve masanın üstüne çıkarak yüksek sesle ve alaycı bir tavırla mekanı ve kişileri kötülemesinin yanında kendisinin Fransa taşrasında bir piç olarak doğduğunu söyler. Man Ray bu sırada araya girer ve Kiki’yi masasına davet eder ve tanışırlar. Man Ray Kiki’nin fotoğraflarını çekmek istediğini söyler. Ertesi gün otel odasına giden Kiki, altı yıl boyunca çıplak poz verecektir Man Ray’e.

Editör: Fırat Şenol